Platform Onderwijs
2032
In het hoofdlijn advies van platform onderwijs 2032 worden drie hoofddoelen van
onderwijs gesteld:
1. Kennis voor leren en werk;
2. Maatschappelijke toerusting;
3. Persoonsvorming.
De structureel veranderende samenleving heeft consequenties
voor het onderwijs. Kenmerken voor het onderwijs van de toekomst worden omschreven
als:
- Het onderwijs prikkelt de creativiteit en
nieuwsgierigheid, de leerlingen leren zich blijvend te ontwikkelen;
- Leerlingen
leren omgaan met vrijheid en verantwoordelijkheid en leren over grenzen heen te
kijken;
- Leerlingen leren de kansen van de digitale
wereld te benutten;
- Het onderwijs biedt maatwerk en is relevant.
Scholen zullen zich moeten richten op taalvaardigheid en
rekenvaardigheid ( en de praktische toepasbaarheid hiervan), de digitale
vaardigheid, de maatschappelijke en sociale vaardigheid en de kennis van de
wereld om te wereld te kunnen begrijpen en gestalte te kunnen geven.
Volgens het Platform moet het onderwijs leerlingen begeleiden in hun
ontwikkeling tot zelfstandige volwassenen die behalve vaardig ook waardig en
aardig zijn. Persoonlijke ontwikkeling zal het uitgangspunt moeten zijn en het
burgerschap neemt een prominente rol in.
De Driemaster
De Driemaster is één van de zes satellietscholen die vanaf
het schooljaar 2015-2016 deelnemen aan de pilot divergerend lerend vanuit de
Lowys Porquinstichting. De stichting heeft hiervoor subsidie verkregen vanuit Erasmus+,
het Europese studieprogramma voor onderwijs, jeugd en sport. Het doel van de
pilot is te vergelijken met de door het Platform omschreven kenmerken van het
onderwijs van de toekomst.
De noodzaak ( de why van Simon Sinek)
is voor iedereen duidelijk. De manier waarop kinderen vandaag de dag leren is
immers anders en dat waar we de kinderen voor opleiden en op voor bereiden ( de
maatschappij) is ook veranderd. Ons onderwijs moet hier op anticiperen. Uitgaand
van het biografisch perspectief kan echter gesteld worden dat dit nog niet bij
iedereen voldoende binnen de persoonlijke of zelfs de professionele overtuiging
valt. Een aantal teamleden is er nl. nog niet van overtuigd dat de leerlingen
van de Driemaster, een speciale school voor basisonderwijs, er toe in staat
zijn om bijv. om te leren om te gaan met vrijheid en verantwoordelijkheid en te
leren om over grenzen heen te kijken. Het ontwikkelen van de persoonlijke capaciteit
( refererend naar de capaciteiten omschreven door Verbiest) van de betreffende teamleden speelt hierin een
belangrijke rol. Naast het (re) construeren van kennis en het gebruik maken van
actuele inzichten uit de wetenschap en de praktijk dienen ook het uitwisselen
van good practise en het opdoen van ervaringen structureel aan de orde te
komen. Op bestuursniveau zijn in dit kaders diverse PLG’ s geformeerd. Mijn rol
als leider zal in deze vooral ondersteunend zijn, gericht op de
organisatorische capaciteit. Zo zullen facilitering ( m.b.t. o.a. tijd, ruimte
en middelen), stimulering en modelling ( vooral m.b.t. competentie, autonomie
en relatie) een must zijn. Er zal meer sprake ( moeten) zijn van gedeeld
leiderschap wat o.a. zal resulteren in gevormde PLG’ s ook op schoolniveau.
Het Platform geeft in haar advies ook aan dat het aanbod samenhangend dient te
zijn. De kennis en vaardigheden zullen de grenzen tussen vakken moeten
doorbreken. Het is noodzakelijk om na te gaan wat dit betekent voor de
leerkrachtcompetenties. Wel is al duidelijk dat er goed zicht moet zijn op de
leerlijnen. Het Platform geeft aan dat het onderwijs gericht zal moeten zijn op
de maatschappelijke en sociale vaardigheden en de kennis van de wereld en m.n.
de praktische toepasbaarheid hiervan. Dit betekent voor de Driemaster dat de externe
gerichtheid uitgebreid zal moeten worden. Het onderwijs zal zich nog meer
moeten richten op innovatie en professionalisering. Dit houdt in dat de cultuur
die overheerst op de Driemaster ( volgens de resultaten van de OCAI verwerkt in
2013) zal gaan verschuiven van familiair naar meer adhocratisch. Uitgaand van
de leiderschapspraktijken van Leithwood en kijkend naar de Driemaster zullen
naast samenwerking en gedeeld leiderschap vooral ook het bouwen aan productieve
relaties met de stakeholders en samenwerking met de bredere omgeving van de
school aan de orde zijn.
Duidelijk is waarom ons onderwijs dient te veranderen en wat we uiteindelijk
bij de leerlingen willen bereiken. De why
en het what omschreven door Simon
Sinek zijn dus bekend. Het proces ( de how)
zal zich hierdoor laten leiden en zal verder onderzocht moeten worden, iets
waar ook het Platform zich nog steeds mee bezig houdt.
De pilot op de Driemaster is gestart in de kleutergroep en zal 6 jaar duren. Gedurende
deze 6 jaar zal het proces ( wat we doen om het doel te bereiken omschreven in
o.a. leerkrachtcompetenties en onderwijsaanbod) duidelijk moeten worden.